فلسفه تاریخ از دیدگاه اسلام فلسفه تاریخ از دیدگاه اسلام

نوشتار حاضر موضوع فلسفه تاریخ را از نگاه آیات و روایات مورد پژوهش قرار داده است. نگارنده در فصل نخست به تعریف تاریخ و فلسفه پرداخته و انواع فلسفه تاریخ را نام می‎برد. وی پس از اشاره به مسایل فلسفه نظری تاریخ در باب حرکت تاریخی انسان و جامعه، علت حرکت تاریخ، هدف و غایت و قانونمندی تاریخ و ارتباط فلسفه تاریخ با سنت الهی مطالبی ایراد می‎کند. مولف در فصل دوم به تحلیل و بررسی آرا و نظریات دانشمندان مغرب‎زمین در باب فلسفه تاریخ پرداخته که در میان آنان دیدگاه‎های هگل، کارل مارکس و آرنولد توین‎بی به چشم می‎خورد. عالمان و اندیشمندان مسلمان در باب فلسفه تاریخ نظریات مهم و قابل توجهی ارایه کرده‎اند که ابن خلدون سر سلسله این اندیشمندان به شمار می‎رود. علامه طباطبایی و شهید مطهری بر فطری بودن دین تاکید ورزیده و این جنبه شاخص دین را عامل حرکت تاریخ دانسته‎اند. وی در پایان راجع به قانونمندی تاریخ و جامعه از دیدگاه کتاب و سنت بحث کرده و در یک جمع‎بندی از دین با عنوان مجموعه سنت‎های الهی نام می‎برد.